Driekwart van de Nederlanders maakt zich zorgen over de polarisatie en verharding in de samenleving. Dit blijkt uit een recent onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau(SCP). De deelnemers doelen vooral op de verharding en verruwing in het politieke debat. Zij vinden het belangrijk dat de toon wat meer getuigd van wederzijds respect en de inhoud meer centraal moet staan.
Discrepantie
In het dagelijkse leven op het werk en in onze vriendenkring, ervaren wij die polarisatie niet zo sterk. Er is vaak een discrepantie tussen wat de media kiezen als onderwerpen en de ervaringen in ons eigen leven. Op de Academie voor de Journalistiek in Tilburg, leerde ik dat een bericht vooral nieuwswaarde heeft, als het slecht nieuws is en afwijkend van aard. Als er tien mensen van hun werk naar huis gaan, komen er negen goed en veilig thuis aan. Eén verongelukt er en alle aandacht gaat naar diegene uit en niet naar de anderen.
Koopwaar
In de media wordt naar verhouding het negatieve, het sensationele en het verontrustende te veel uitvergroot. Daarbij is het goed te realiseren dat nieuws koopwaar is. Niet voor niets zijn de kijkcijfers heilig bij de televisie. Een goed recent voorbeeld zijn de racistische projecties op de Erasmusbrug in Rotterdam op Oudejaarsavond. Heel terecht dat er aandacht aan deze misstand wordt gegeven, alleen staan diegene die dit hebben veroorzaakt te juichen bij zoveel aandacht, daar zijn ze juist op uit. Dat is een ingewikkelde spagaat.
Diepgang
Er zou meer aandacht voor humane en verbindende programma’s moeten zijn. Programmamakers zouden niet moeten zwichten voor de terreur van de kijkcijfers, maar meer oog moeten hebben voor kwaliteit en diepgang. In het politieke debat is er veel te veel aandacht voor de extremisten/populisten. De grootste schreeuwlelijken als Forum voor Democratie(Demagogie), de PVV en figuren als Engel, kapen alle nieuwskoppen als ze opruiende en democratie ontwrichtende uitspraken doen.
Ontwrichtend
Uit het onderzoek komt ook naar voren dat een gepolariseerde samenleving de vijandigheid tussen politieke tegenstanders aanwakkert. Meningsverschillen zijn goed en horen bij een democratie, maar polarisatie werkt ontwrichtend en dient geen enkel doel.
In deze hele discussie zouden de media meer verantwoordelijkheid kunnen nemen. Ook zou het duidelijker zijn om te weten vanuit welk perspectief het nieuws wordt gebracht. Een kritische benadering is nodig, maar kan soms ook te ver doorschieten. Iets meer relativering en aandacht voor zinvolle gebeurtenissen is broodnodig.
Een suggestie: wellicht kan een krant, tijdschrift of actualiteitenprogramma iets meer plaats inruimen voor het waardevolle en inspirerende, wat er dagelijks gebeurt maar vaak onderbelicht blijft.
Waardeer dit artikel
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.