Drie films zie ik dit jaar in het 54e International Film Festival Rotterdam(IFFR). In totaal verschillende genres ‘Rumours’, een absurdistische fictiefilm, ‘Orenda’ een existentieel drama en ‘Deuses de pedra’ een authentieke documentaire.
- Logo IFFR
Voordat het festival begint lees ik alle synopses door in het IFFR programmablad en on-line. Eerlijk gezegd is het flink zoeken naar levensbevestigende films met een beetje perspectief. Over het algemeen zijn de onderwerpen vrij zwaar en belichten zij meer de donkere kanten van het leven. Bij een willekeurige steekproef van zo’n tien films kom ik steekwoorden tegen als: lokaal crimineel, seriemoordenaar, schokkend als louterend, verontrustend, duistere geheimen et cetera. Maar ook, aan de wat positievere zijde, woorden als liefdevol en indrukwekkend, ontwapenend en toewijding. Jaren geleden, ik kom al in IFFR sinds begin jaren tachtig, citeerde ik uit de film ‘Down by Law’ van Jim Jarmusch, waar het personage gespeeld door Roberto Benigni zegt: ‘it’s a sad and beautiful world’. Verdrietig én prachtig het gaat om de balans. Die is niet altijd te vinden in IFFR.
Cate Blanchett
Dit jaar is Cate Blanchett, de Australische steractrice, bekend van onder andere ‘Blue Jasmin’ van Woody Allen, ‘Elizabeth’, ‘Lord of the Rings’en ‘Babel’ de eregast. Zij is in Rotterdam om een Big Talk te geven over haar nieuwe film ‘Rumours’ van de Canadese filmmaker Guy Maddin (The saddest music in the world, My Winnipeg). En vooral om een nieuw programma The Displacement Film Fund, samen met het Hubert Bals Fonds, te promoten. Zij is betrokken als ambassadeur voor dit fonds voor ontheemden filmmakers. Gevluchte cineasten die zo een kans wordt geboden films te maken in zware omstandigheden. Een mooi initiatief.
Rumours
‘Rumours’ is een absurdistische satire over de G7, waarin zeven belangrijke wereldleiders samenkomen. De Duitse politiekleider is gemodelleerd op Ursula von der Leyen, voorzitter Europese commissie. Vertolkt met verve door Cate Blanchett. De Amerikaanse president wordt gespeeld door de Engelse gerenommeerde veteraan acteur Charles Dance. Zij komen bij elkaar en raken verdwaald in het bos rond de ontmoetingsplaats. Dat komt doordat de Franse president en de Canadese premier ongewild in een soort parodie op een horrorfilm terecht komen. Guy Maddin’s film geeft een satirische, komische en af en toe scherp kritisch commentaar op de manier waarop toppolitici met elkaar omgaan. Een spel van schijn en wezen.
Gods of Stone
‘Deuses de pedra’ (Gods of Stone) van de Portugese filmmaker Ivan Castineiras Gallego, is een parel waar je in elk festival op hoopt. In een periode van 15(!) jaar filmt Castineiras allerlei mensen, jong en oud uit zijn geboortegrond, een grensgebied tussen Noordoost- Portugal en Spanje. Thema’s zijn het heden en verleden van de streek bewoont door een onopgesmukte authentieke bevolking. We zien kleine kinderen op school spelletjes spelen, volgen een gezin door de jaren heen, dit vormt de rode draad in de film. Met name de dochter wordt van jongs af aan gevolgd. En vieren een verjaardag mee met een honderdjarige mevrouw.
Castineiras heeft een scherp oog voor veelzeggende details en het is duidelijk dat hij, zoals hij ook vertelt in een Q en A, veel tijd vooraf heeft doorgebracht met de mensen die hij filmt. De bewoners van de streek zijn zichtbaar ontspannen. Halverwege de film kraakt Castineiras een kritische noot over lithiummijnen, die het karakter van deze streek aantasten en bewoners min of meer dwingen te verhuizen. Het is mooi dat oprecht authentieke films als ‘Deuses de pedra’ in de digitale tijd waarin we leven nog gemaakt worden.
Orenda.
Orenda is de tweede speelfilm van een van de beste filmmakers van onze tijd Pirjo Honkasalo, van de formidabele documentaire ‘Three Rooms of Melancholia’, een van mijn favoriete documentaires. Orenda gaat over een vrouw die haar pas overleden man wil begraven. Zij bezoekt een op het eerste gezicht wat stuurse oudere vrouwelijke priester. Zij woont afgelegen op een eiland. Een kleine jongen woont bij haar in, die helemaal in zijn eigen fantasiewereld leeft. Hij voedt houten totempalen en beeldt zich in dat hij een weerwolf is.
Fabel
Honkasalo heeft een mythologische fabel gemaakt met universele en diepzinnige dialogen, knap acteren en gefilmd in prachtige en sfeerrijke beelden. De titel Orenda wordt tegen het einde van de film duidelijk. De priester legt uit aan een collega dat het gaat om haar Godsbeeld, niet perse manlijk maar ook vrouwelijk en meerzijdig. Pirjo Honkasalo laat zien dat zij niet alleen groots in documentaires maken is, maar ook in drama uitstekend uit de voeten kan.
Waardeer dit artikel
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.