De nieuwe documentaire van filmmaker Heddy Honigmann heet ‘No Hay Camino.’ (er is geen weg). Naar een regel uit een gedicht van Antonio Machado: ‘wandelaar er is geen weg, de weg maak je al lopend.’ In de film gaat Honigmann terug naar Peru om haar ouderlijk huis te zien en familie en oude vrienden op te zoeken.
Vermaard producent Pieter van Huystee vraagt haar om niet alleen de film te maken, maar er ook de hoofdrol in te spelen. Van Huystee werkte al vaker met Honigmann, onder meer bij (mijn favoriete documentaire) ‘Het Ondergrondse Orkest’, ‘Forever’ en ‘Crazy’. De directe aanleiding om een film over de cineast te maken, is haar MS en kanker. Het zou haar laatste film kunnen zijn, alleen gelooft zij dat zelf niet. Heddy Honigmann zit nog boordevol ideeën voor nieuwe films.
Problematisch
‘No Hay Camino’ begint met Honigmann pratend in een bootje in Amsterdam over haar leven, haar films en haar ziekte. Dan gaat ze samen met haar man Henk op weg naar haar geboorteland Peru. Zij is daar opgegroeid, met een Poolse moeder en een Oostenrijkse vader, die in de Tweede Wereldoorlog het concentratiekamp Mauthausen overleefde en daardoor flink getraumatiseerd was. We zien een fragment uit een eerdere film, waarin Heddy’s moeder praat over de vele Joodse familieleden, die omgekomen zijn in de oorlog. Ook bezoekt zij haar zuster die liever geen commentaar geeft over de problematische relatie die Heddy met haar vader had.
Jeugdliefde
Zij raakt ontroerd als zij vanuit de taxi haar straatje met het huis waar zij heeft gewoond weer ziet. Zij belt aan en vraagt om even binnen te mogen kijken, maar dat is niet mogelijk. Zij ontmoet oude vrienden en de vriendelijke man op wie zij als meisje verliefd was. Vanuit haar rolstoel omarmt ze haar vrienden hartelijk en is geraakt door de herinneringen en persoonlijke opmerkingen van hen.
Even later ziet zij een klas met oud-leerlingen van een workshop door haar gegeven weer terug. Zij vertellen de lessen van Heddy ter harte genomen te hebben: vertrouwen winnen, proberen op een ongedwongen wijze tot de kern van haar personages te komen. Heddy doet dat door de voor haar kenmerkende mix van nieuwsgierigheid, nuchterheid en humor.
Goede mensen
Tegen vriendin en schrijver Kristien Hemmerechts zegt ze het liefst films te maken over goede mensen. De nare mensen zie je al genoeg in andere films en in de media en nieuwsrubrieken.
In een ontroerende scène met actrice en vriendin Johanna ter Steege bekend uit de film ‘Tot Ziens’, vraagt Honigmann aan haar zoon Stefan, achter de camera, of zij hem niet te beschermend heeft opgevoed. Filmmaker Stefan antwoordt oprecht dat hij daar inderdaad wel last van gehad heeft. Dikwijls herhaal jij als kind onbewust het gedrag van je ouders. Heddy kon haar vader pas vergeven voor zijn strenge en overbezorgde opvoeding, na het lezen van het boek ‘Is dit een mens’ van Primo Levi.
Schoenenpoetser
De ontmoetingen met familie, vrienden en waardevolle collega’s, worden doorsneden met fragmenten uit haar veelzijdige oeuvre. Een aangrijpende scène als een jonge schoenenpoetser uit ‘Oblivion’ in Peru, die zegt geen dromen meer te hebben. Zijn harde leven is op zijn gezicht af te lezen. Of een taxichauffeur uit ‘Metaal en Melancholica’ waarin een man zijn krakkemikkige auto toont, die gestart moet worden met twee draadjes.
Heddy Honigmann is een unieke stem in het Hollandse filmlandschap. Hopelijk kan zij nog enkele films aan haar empathische en fijnzinnige oeuvre toevoegen.
trailer: https://youtu.be/se_uchKM_ZM
Waardeer dit artikel
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.